Zaprzeczenie ojcostwa – na czym polega?
30 maja 2022, 11:07
Kobieta, pozostając w związku małżeńskim, może urodzić dziecko innego mężczyzny. W takiej sytuacji konieczne jest przeprowadzenie procedury zaprzeczenia ojcostwa, która pozwala doprowadzić do tego, że do aktu stanu cywilnego zostanie wpisany ojciec biologiczny dziecka. Czym jest pozew do sądu o zaprzeczenie ojcostwa i jak przebiega procedura? Wyjaśniamy niżej.
Spis treści:
- Kiedy wykorzystuje się procedurę zaprzeczenia ojcostwa?
- Kto może wnioskować o zaprzeczenie ojcostwa?
- Jak przebiega zaprzeczenie ojcostwa?
Kiedy wykorzystuje się procedurę zaprzeczenia ojcostwa?
Zdarzają się sytuacje, w których kobieta rodzi dziecko innego mężczyzny, pozostając w związku małżeńskim. Jeśli mąż nie jest biologicznym ojcem dziecka, to aby wpisać w akcie urodzenia dane biologicznego ojca, konieczne jest zaprzeczenie ojcostwa. Wynika to z faktu, iż w polskim prawie obowiązuje domniemanie, że ojcem dziecka urodzonego w małżeństwie jest mąż matki. Warto pamiętać, że w takiej sytuacji do momentu zakończenia sprawy w sądzie o zaprzeczenie ojcostwa, w świetle prawa ojcem dziecka jest mąż matki.
Domniemanie, o którym mowa powyżej, wynika z art. 62 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Uważa się bowiem, że mąż matki jest ojcem dziecka, jeśli:
- urodziło się ono w czasie trwania małżeństwa,
- urodziło się ono przed upływem trzystu dni od ustania lub unieważnienia małżeństwa.
Zasada ta dotyczy również sytuacji, w której dziecko urodziło się podczas separacji orzeczonej przez sąd, pod warunkiem że nie minęło trzysta dni od jej ogłoszenia. W momencie, gdy dziecko urodziło się po upływie wspomnianego okresu, nie stosuje się domniemania, że ojcem dziecka jest mąż matki.
Kto może wnioskować o zaprzeczenie ojcostwa?
W momencie wystąpienia wspomnianych sytuacji konieczne jest prawne ustalenie ojca dziecka. Aby mąż matki nie był traktowany jako prawny ojciec dziecka, konieczne jest złożenie wniosku do sądu o zaprzeczenie ojcostwa. Może tego żądać każda ze stron, tj.:
- mąż matki,
- matka dziecka,
- dziecko po osiągnięciu pełnoletności,
- prokurator.
Warto jednak wiedzieć, że każda ze wspomnianych osób ma określony czas na złożenie wniosku. Zgodnie z obowiązującymi przepisami wniosek powinien zostać złożony przez:
- męża matki w ciągu roku od dnia, w którym dowiedział się on, że nie jest biologicznym ojcem dziecka. Nie może to jednak nastąpić później niż w dniu osiągnięcia przez dziecko pełnoletności. W sytuacji, gdyby mąż matki zapadł na chorobę psychiczną lub innego rodzaju zaburzenia psychiczne w ciągu wskazanego czasu, w momencie, gdy nie został on ubezwłasnowolniony, może on złożyć pozew w ciągu roku od dnia ustania choroby lub zaburzeń,
- matkę dziecka w ciągu roku od dnia, w którym dowiedziała się, że jego ojcem nie jest jej mąż. Nie może nastąpić to jednak później niż do dnia osiągnięcia przez dziecko pełnoletności,
- dziecko po osiągnięciu pełnoletności. Ma ono rok na złożenie wniosku, licząc od dnia, w którym dowiedziało się, że nie pochodzi od męża swojej matki. Jeśli jednak dziecko dowiedziało się o tym fakcie przed dniem osiągnięcia pełnoletności, termin ten liczy się od momentu osiągnięcia pełnoletności,
- prokurator – bez ograniczenia terminem.
Jak przebiega zaprzeczenie ojcostwa?
Celem procesu jest wykazanie, że mąż matki nie jest ojcem jej dziecka. Najczęściej strona, która składa wniosek powołuje się na okoliczność pozostawania małżonków w rozłączeniu w momencie poczęcia dziecka – np. udowadnia wyjazd zagraniczny czy też długi pobyt w szpitalu. Sąd jednak bierze pod uwagę dowody. Mogą to być:
- grupowe badanie krwi,
- niezdolność mężczyzny do spółkowania lub zapłodnienia,
- badania antropologiczne,
- badania DNA,
- dowody potwierdzające obcowanie mężczyzny z matką dziecka w czasie naturalnej niezdolności do zapłodnienia,
- inne, np. porównanie linii daktyloskopowych dłoni.
Aktualnie kluczowe jest jednak badanie DNA, które pozwala jasno i precyzyjnie określić ojca biologicznego dziecka, stąd też metoda ta jest najczęściej stosowana przez sąd.